Thế giới của bạn giờ đây đã có một tâm điểm: đó là người bạn yêu. Nhân đây cũng xin nói thêm rằng Freud cũng đã nhận ra sự hiện diện của mối bất an ngấm ngầm này, và đã đề cập đến nó trong tác phẩm Civilixation and Its Discontents của ông. Bạn chưa hiểu được cốt tủy của điều tôi đang nó, bởi vì bạn đang ra sức tìm hiểu nó bằng tâm trí.
Phải chăng là ý nghĩa tiêu cực? Không, đó là sự thật. Bạn hãy quan sát hàng triệu dạng sinh vật chỉ trên hành tinh này thôi. Chỉ những người đang ở trong tình trạng tiêu cực sâu sắc, cảm thấy thực sự rất tệ hại, mới gây ra một thực tại như vậy, một thực tại phản ảnh cách cảm nhận của họ.
Đây là một phiên bản tăng cường của trạng thái ý thức mê muội bình thường, sự khác biệt ở đây không phải về chủng loại mà về mức độ. Khi các tự ngã hư ngụy đến với nhau, dù trong quan hệ cá nhân, trong các tổ chức, hay trong các định chế xã hội, thì sớm muộn gì các “điều xấu” cũng xảy ra: bi kịch, loại này hay loại kia cũng sẽ xuất hiện dưới hình thức xung đột, rắc rối, tranh giành quyền lực, bạo hành về tình cảm hay thể xác, và vân vân. Sự không tha thứ thường nhằm vào người khác hay vào chính bản thân mình, nhưng cũng có thể nhằm vào bất cứ hoàn cảnh hay tình huống nào đó – trong quá khứ, hiện tại, hay tương lai mà tâm trí bạn không chịu chấp nhận.
Do đó, điều chúng ta nhận định là xấu xa từ góc độ hạn chế của mình thực ra là một phần của cái tốt cao cả hơn, của cái tốt không có đối cực. Gặp trường hợp như vậy, chỉ có một việc duy nhất bạn có thề làm được là hãy hiện trú hơn nữa. Còn ở bình diện xúc cảm, phản kháng có dạng tâm lý tiêu cực.
Nếu không nhờ đến rượu, thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, cũng như các loại ma túy bất hợp pháp khác, tất cả đều được tiêu thụ với khối lượng rất lớn, sự điên rồ của tâm trí con người thậm chí có lẽ còn dữ dội hơn rất nhiều so với tình thình hiện nay. Tôi cũng biết rằng cụm từ chọn lựa là một từ ngữ được nhiều người ưa chuộng trong Thời đại mới hiện nay, nhưng nó không hoàn toàn chính xác trong đoạn văn này. Còn những người khác có lẽ chỉ vâng phục phần nào thôi, nhưng ngay như vậy cũng sẽ giúp họ có cơ hội thoáng thấy chiều kích sâu thẳm và cảm nhận đôi chút thanh thản trước đây chưa từng có.
Đánh mất đi cái Bây giờ chính là mất đi Bản thể hiện tiền. Cả hai đều là các khía cạnh của tâm trí trong phương thức phản kháng quen thường của nó. Hiện nay đối với đa số người vô minh, con đường khổ giá vẫn là biện pháp duy nhất.
Thế nhưng, biết rằng bạn không trụ ở hiện tại đã là một thành công lớn lao rồi: Biết được như thế chính là hiện trú vậy – cho dù khởi thuỷ nó chỉ kéo dài được vài giây trước khi bạn lại để mất nó đi. Ông thấy đó, kinh nghiệm đã lùi vào quá khứ. Cái Bây giờ là bí quyết.
Hãy cảm nhận các xúc cảm ấy. Như chính ông đã nêu rõ, đau khổ là không vâng phục. Trong một cơ thể sống vận hành hoàn chỉnh, một xúc động có đời sống rất ngắn ngủi.
Với mỗi loại chờ đợi, bạn bất thức gây ra xung đột ở nội tâm giữa cái Bây giờ và ở đây mà bạn không muốn với tương lai được tâm trí phóng chiếu mà bạn muốn. Tôi không có ý định dùng từ ngữ “xấu xa/tai ương” (evil) để ám chỉ nó. Cái đó mới thực sự quí giá.
Hơn nữa, ngay bên trong mỗi nguyên tử thì hầu hết đều là khoảng không trống rỗng. Thế nhưng, không có gì bảo đảm tuyệt đối rằng con người sẽ thành công. Tương tự, nếu bạn là một trong số nhiều người có vấn đề với cha mẹ họ, nếu bạn vẫn còn ấp ủ sự phẫn hận về điều gì đó mà các vị ấy đã làm hay không làm cho bạn, rồi bạn vẫn cứ tin rằng các vị ấy có chọn lựa – rằng các vị ấy lẽ ra đã có thể hành động khác đi.