Nếu bạn phải chi hàng tỉ đồng để tái thiết kế danh mục sản phẩm của mình sau mỗi năm năm, nghĩa là bạn đã mất cơ hội sử dụng hàng tỉ đồng vào việc mở rộng sản xuất hay mua lại công ty khác hay mua lại cổ phần. Năm 2003, ông mua số cổ phiếu của PetroChina trị giá khoảng 500 triệu đôla; đây là một công ty dầu khí có 90% cổ phần do chính phủ Trung Quốc nắm giữ, và như vậy có nghĩa là Chỉ có hai đứa chúng tôi chia nhau kiểm soát công ty, như cách nói đùa của Warren. Họ kiếm tiền từ những phần trăm hoa hồng nhận được khi mua và bán cổ phiếu cho bạn.
Một công ty vĩ đại thường có đầy đủ tiền mặt, hiếm khi mắc nợ hoặc mắc nợ rất ít, và đứng ở một vị thế có thể tự mình thoát ra khỏi rắc rối hay thoát ra khỏi chu kỳ suy giảm của nền kinh tế. Bạn là một nhà đầu tư vĩ đại không có nghĩa rằng bạn là một nhà quản lý tài năng. Nhưng mỗi lần bạn đưa ra quyết định đầu tư, vẫn có khả năng nó sai.
Hãy chuẩn bị cho cả đời, hãy chăm sóc chúng. Nếu chúng ta không tìm được gi trong vòng tròn năng lực của mình, đừng cố gắng mở rộng vòng tròn. Chúng tôi không có ý kiến, chưa bao giờ có ý kiến, và sẽ không bao giờ có ý kiến về tương lai trong một năm tới của thị trường chứng khoán, lãi suất, hay các hành động kinh doanh.
Điều này có nghĩa là tôi chỉ làm những gì mình hiểu rõ hoàn toàn. Khi con gái một người đồng nghiệp hỏi Warren về những khóa học thiết yếu tại đại học, ông đã trả lời, Kế toán - nó là ngôn ngữ của kinh doanh. Vì vậy ông đã đóng góp 32 tỉ đôla kiếm được từ đầu tư vào các quỹ từ thiện, với hy vọng nó sẽ quay ngược lại giúp cho chính cái xã hội đã tạo ra nó.
Nó trở thành một công cuộc đầu tư không đáng thực hiện, và như Warren nói, ông đã đau lòng dẹp nó qua một bên. Con đường phía trước có bằng phẳng hay không là nhờ khả năng nhìn thấy trước những rắc rối phiền toái. Nếu bạn không phạm sai lầm, bạn sẽ không thể ra quyết định.
Và trong một hành động cực kỳ điên rồ không thể lường trước, họ không chỉ tiêu tán toàn bộ số vốn của các nhà đầu tư mà còn gần như làm tê liệt toàn bộ hệ thống tài chính của đất nước. Phản ứng của bộ máy quản lý yếu kém trước công việc kinh doanh yếu kém là một hệ thống kế toán yếu kém. Trong trường hợp này, những người đầu tư thường tỏ ra lơ là về mức giá họ chấp nhận chi trả - nghĩa là người ta sẵn sàng mua với bất cứ giá nào.
Bài học lịch sử mà nhiều người không học được là khi công ty bị định giá quá cao so với giá trị kinh tế dài hạn, như vẫn thường xảy ra trong một thị trường giá lên, thì bất cứ thay đổi nào trong ngọn gió hy vọng cũng sẽ làm giá cổ phiếu rớt thảm hại và cuốn đi toàn bộ những nhà đầu tư nào đã trả giá quá cao. Điều thú vị về thị trường chứng khoán là không giống như sòng bạc, đôi khi nó cũng chia cho bạn cơ hội thắng chắc. Trong bảy trọng tội, tội đố kỵ là ngu ngốc nhất, vì nếu bạn đố kỵ, bạn sẽ không cảm thấy thoải mái.
Bạn phải trả giá rất cao nếu được sự đồng thuận trong thị trường chứng khoán. Tất cả những thứ này uống đi phần vốn đáng lẽ ra có thể được dùng để tăng doanh thu, ví dụ như mở rộng sản xuất, mua thêm các công ty con, hay mua lại cổ phần. Thị trường chứng khoán đôi khi giúp ông mua được với giá thấp hơn nếu tính đem cả doanh nghiệp bán cho một người mua tư nhân.
Nhưng khi Warren bắt đầu tham gia và phải vất vả điều hành một công ty hàng tiêu chuẩn, ông sớm nhận thấy rằng chỉ có những công ty hàng tiêu dùng đặc quyền mới có lợi thế cạnh tranh và mang lại hiệu quả siêu đẳng. Khi nhân cách hóa cổ phiếu, tư duy tình cảm sẽ lấn át tư duy lý trí. Cũng như trẻ con phải cần thời gian để thành người lớn, các doanh nghiệp cần thời gian để gia tăng giá trị.
Bạn nên làm việc cho một công ty có tỉ lệ sinh lợi cao và làm ra nhiều tiền. Warren đã làm nên sự nghiệp bằng cách tận dụng bản chất ngắn hạn này và những sai lầm trong định giá nó gây ra cho giá trị kinh tế dài hạn của công ty. Thị trường chứng khoán là một con quái vật luôn bỏ qua giá trị kinh tế dài hạn của doanh nghiệp và chỉ giao dịch dựa trên tiềm năng ngắn hạn của nó.