Cậu sinh viên kín tiếng nhất lớp, lần đầu tiên giơ tay, nói những lời chí lý: Nếu chúng ta luôn tìm kiếm lý do để bào chữa cho việc ta không làm được thì chúng ta cũng sẽ không bao giờ tìm ra biện pháp để thực hiện những việc đó. Tôi bắt đầu đọc tiểu sử của các danh nhân năm mười hai tuổi. Một trong những khác biệt giữa người thành công và người thất bại là ở thái độ tiếp nhận khác nhau đối với những khó khăn của cuộc sống.
Các sinh viên đại học của tôi hầu hết là người đã trưởng thành. Tôi không biết phải định nghĩa thành công là như thế nào nhưng tôi biết rằng cuộc sống luôn đặt ra những thử thách để chúng ta có cơ hội hoàn thiện khả năng của mình. Bạn sẽ chẳng bao giờ hiểu được trọn vẹn ý nghĩa cuộc sống nếu chúng ta vẫn cho rằng mỗi cá nhân chúng ta là quan trọng nhất, là trung tâm của vũ trụ.
Thế nhưng thật ra, kỉ luật là một trong những thuộc tính tích cực nhất mà con người có thể có được. Chúng ta đang sống trong một thế giới phức tạp, điều đó không có nghĩa là chúng ta phải sống theo một lối sống phức tạp. Marva Collins, một thầy giáo nổi tiếng ở Chicago, người đã giúp hàng ngàn trẻ em vượt lên nỗi sợ hãi, có một câu nói rằng: Nếu bạn chưa từng mắc lỗi lầm thì bạn chưa thể làm được điều gì có ý nghĩa.
Nhưng tôi vẫn thấy mình không tự tin lắm và không biết mình còn phải cố gắng thế nào nữa và đến bao giờ mới trở thành một người hoàn thiện thật sự. Có những chọn lựa được xem là mặc nhiên, ví dụ như chọn bạn bè, nghề nghiệp, chọn cách sống, chọn hướng đi, chọn niềm tin, chọn nơi cư trú… Nhưng cũng có những sự lựa chọn mà chúng ta ít nhận ra hoặc không nghĩ nhiều đến chúng nhưng lại rất quan trọng, đó là: Ngay khi chúng ta chấp nhận sự thực: Cuộc sống vốn khắc nghiệt, thì chúng ta cũng bắt đầu hiểu rằng, khi mỗi trở ngại đến cũng chính là một cơ hội đang đến.
Chính sự thấu hiểu sâu sắc về thái độ ứng xử của con người đã tạo nên sức mạnh trường tồn cho những tác phẩm của ông. Các nhà thầu luôn có bản thiết kế xây dựng, các nhà điều hành luôn vạch trước kế hoạch kinh doanh, các huấn luyện viên luôn có sơ đồ chiến thuật, thầy giáo có giáo án…thế thì tại sao chúng ta lại không có một kế hoạch cho một ngày của mình? Đó chẳng phải là một điều gì đó quá vất vả, cũng chẳng mất nhiều thời gian nhưng sẽ mang lại năng suất và hiệu quả rõ rệt cho bạn. Viết về những điều bạn đã làm, về cảm giác hiện tại của bạn, về mục tiêu và về điều bạn sẽ làm sắp tới.
Và tôi chắc chắn rằng, sau này khi có bắt được liên lạc được và kể cho Jannette về anh chàng thích đùa này thì cả hai sẽ cùng lăn ra cười. Điều làm tôi ngạc nhiên là mọi người thường tranh cãi quyết liệt khi có ai đó cho rằng chúng ta có thể lựa chọn những việc mình làm. Tiền bạc không phải là điều kiện đủ để thành công.
Tôi hàm ý gì khi nói đến lòng tốt đúng nghĩa? Ý rằng chúng ta nên sống theo những giá trị đạo đức vĩnh hằng cùng tồn tại với chúng ta từ buổi bình minh của thế giới này. Họ chấp nhận những gì mà cuộc sống mang đến, họ trân trọng và xem chúng như món quà mà cuộc sống ban tặng cho họ. Thói quen tốt sẽ tạo nên sự khác biệt trong mọi việc chúng ta làm.
Chúng ta không thể lựa chọn những biến cố xảy đến với chúng ta nhưng chúng ta hoàn toàn có thể chọn lựa cách đối phó với những biến cố đó: can đảm đương đầu để vượt qua hay bị nhấn chìm, tất cả đều tùy thuộc ở thái độc của chúng ta. Họ chưa nhận ra điều gì là chính yếu cho cuộc sống của mình. Sau giờ học, một nữ sinh xin nói chuyện với tôi.
Armand Hammer, một nhà tư bản nổi tiếng, mất ở tuổi 92, có lần được hỏi bằng cách nào mà một người có tuổi như thế lại có đủ sức liên tục đi khắp nơi trên thế giới để điều hành công việc và gặp gỡ các quan chức lãnh đạo chính phủ của nhiều nước. Tăng thêm ý nghĩa cho cuộc đời. Một thời gian sau, khi bắt đầu chậm rãi gắn lại những mảnh vỡ cuộc đời thì tình cờ tôi được đọc một cuốn sách có tựa là Ý nghĩa cuộc sống của con người, tác giả Victor Frankl.
Không hề có sự xấu hổ khi thất bại, chỉ xấu hổ khi sợ phải gượng đứng dậy và tiếp tục cố gắng. Sự hài hòa giữa thể chất và tinh thần sẽ đem lại nguồn sức khỏe và những ý tưởng mới. Bức tranh trong sự tưởng tượng đó được chuyển thành những bản thiết kế giấy, và ai trong chúng ta cũng đều biết rõ phần sau của câu chuyện.