Chính do nhà nước không có luật pháp mà Taliban chiếm được Afghanistan. Tôi nghĩ, một phần là do những người hoạt động cộng chúng như chúng tôi đã quá quen với việc nói theo kịch bản, và những hành động, cử chỉ thể hiện giá trị của các ứng cử viên đã được quá chuẩn hóa (thăm nhà thờ của người da đen, đi săn, đến thăm đường đua NASCAR[59], đọc sách trong một lớp học mẫu giáo) đến mức công chúng ngày càng khó mà phân biệt được đâu là cảm xúc chân thật và đâu chỉ là màn kịch chính trị. Hôm đó, tôi ngồi ở văn phòng của Warren Buffett, chủ tịch Berkshire Hathaway và là người giàu thứ hai thế giới.
Nhưng đến gần ngày khởi hành thì rõ ràng là cậu không chắc các hạt mà chúng tôi định đến thăm sẽ đón tiếp tôi thế nào. Với hơn 240 triệu người, Indonesia có số dân xếp thứ tư thế giới sau Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ. Malia đã ra sân, đứng giữa một nhóm cầu thủ quanh trái bóng, và mặc dù bóng đá không phải môn thể thao hợp với nó - con bé cao hơn bạn bè đến một cái đầu và có bàn chân có vẻ không ăn nhập gì với chiều cao - nhưng con bé vẫn chơi bóng với sự nhiệt tình và mạnh mẽ khiến chúng tôi la hét cổ vũ ầm ỹ.
Ở sân bay Perm chẳng hạn, viên sỹ quan biên phòng mới ngoài 20 tuổi đã giữ chúng tôi lại ba giờ liền vì chúng tôi không cho anh ta kiểm tra máy bay, thế là nhân viên của chúng tôi phải gọi điện đến đại sứ quán Mỹ và bộ trưởng ngoại giao Nga ở Moscow. Tất nhiên anh không thể đổi tên được. Sau khi Mỹ kết thúc cuộc Nội chiến và củng cố xong phần lục địa mà ngày nay là Hợp chủng quốc Hoa Kỳ thì không ai phủ nhận được sức mạnh đó.
Trong văn phòng sang trọng của ông, nhìn xuống khu trung tâm Manhattan, ông kể cho tôi nghe về buổi gặp gỡ khoảng sáu tháng sau cuộc bầu cử, khi Gore đang tìm kiếm nhà đầu tư cho dự án truyền hình của ông. Trước lời nài nỉ của tôi, ngoài nói tên anh ta là Justin thì còn lại anh ta chỉ im lặng. Tôi quay lại chỗ các nhân viên, nói với họ là Liên đoàn Lao động sẽ không ủng hộ mình.
Có lẽ những người lãnh đạo nước Mỹ cần học lại bài học này. Bất cứ khi nào rảnh rỗi, tôi đều chăm sóc bọn trẻ. Không còn cái thời mà bố mẹ chỉ việc cho con ra đường hoặc đến công viên chơi và bảo chúng nhớ về trước bữa tối.
Sáu năm sau khi thành lập, Google được niêm yết trên sàn chứng khoán, nhờ đó Page và Brin trở thành hai trong số những người giàu nhất thế giới. Một tuần sau tấn thảm kịch đó, tôi đến Houston Texas, cùng Bill và Hillary Clinton, George H. Tôi thấy thoải mái với thực tế là tôi làm chính trị càng lâu thì càng không cần đến sự nổi tiếng, việc theo đuổi quyền lực, địa vị, hay danh tiếng chỉ phản ánh tham vọng nghèo nàn, và tôi vẫn trả lời được những câu hỏi của lương tâm chính mình.
Nhưng tôi cũng hiểu rằng sẽ có những lúc nghĩa vụ này va chạm với nghĩa vụ khác - ví dụ như nghĩa vụ đối với trẻ em ở khu phố cũ chưa biết đọc hay với những đứa trẻ chưa ra đời nhưng đã thành con nợ do những khoản vay chúng ta để lại. Khi lâm vào khó khăn, rất nhiều người da đen vẫn miễn cưỡng nể phục người Latin vì họ có thái độ làm việc chăm chỉ tích cực gắn bó với gia đình, vì họ sẵn sàng bắt đầu từ vị trí thấp kém nhất và giành được kết quả cao nhất với những gì ít ỏi họ có. Nói cho cùng, Hiến pháp đảm bảo quyền tự do ngôn luận không phải để chúng ta có thể lớn tiếng với người khác chừng nào cũng được, có thể giả điếc trước những gì người khác nói (mặc dù chúng ta có quyền đó).
Khi quay lai văn phòng, tôi quyết định ngay đêm đó sẽ mở nhưng cuốn sách luật hiến pháp ra xem và đọc lại bản hiến pháp cũ. Tuy nhiên, thường thi tìm ra sự cân bằng giữa các giá trị đôi chọi nhau khó hơn nhiều. "Không, cám ơn ông", người chồng trả lời.
Chúng ta còn tranh cãi về việc phải tranh cãi thế nào - làm sao để giải quyết xung đột một cách êm ấm trong bối cảnh nền dân chủ rộng lớn đông đúc ồn ào hiện tại. Cũng theo bản tin trên báo, 65% trong số những người Indonesia được hỏi đã nói rằng sự trợ giúp này khiến họ có cái nhìn thiện cảm hơn với nước Mỹ. Google đạt được vị thế một công ty hàng đầu vào giữa năm 2004, là biểu tượng không chỉ cho sức mạnh ngày càng lớn của mạng toàn cầu mà còn cho cả sự thay đổi rất nhanh của kinh tế thế giới.
Và cảnh sát… à họ có vấn đề với những vụ xâm nhập của dân quân. Nhưng sau hai năm, phần lớn các giáo viên này đều làm nghề khác hoặc chuyển đến các trường ngoại ô. Bush và chính phủ đã làm trong Chiến tranh Vùng Vịnh thứ nhất - thực hiện những nỗ lực ngoại giao khó khăn để được hầu như cả thế giới ủng hộ, và đảm bảo hành động của chúng ta cho thấy thái độ tuân thủ các quy tắc quốc tế.